Qua khảo sát các thợ sơn, nhà thầu và cả rất nhiều đại lý người bán hàng lâu năm trong lĩnh vực sơn – bột trét tường thì câu trả lời hầu hết là : Không thể phân biệt được.
Vì sao lại như vậy?!
Trước tiên, chúng ta phải xác định: hàng giả – nhái, hàng thiếu chất lượng, thiếu khối lượng … đều là hàng giả.
1. Sơn giả – có nhiều kiểu làm giả
Ở thị trường sơn, có vô vàn kiểu làm giả nhưng quy tụ lại 4 dạng chủ yếu là : nhái nhãn hiệu, người sản xuất mua hóa chất tự sản xuất sơn giả, mua sơn rẻ tiền cho vào vỏ thùng sơn đắt tiền hơn, rút bớt khối lượng – dung tích trong thùng sơn.
Thắc mắc đầu tiên là :
vỏ thùng – lon sơn ở đâu để cho sơn vào?! Và câu trả lời là:
người ta đi mua lại từ các công trình, vựa ve chai với giá rất rẻ.
Nhưng cao tay nhất và chuyên nghiệp nhất là đặt hàng các xưởng sản xuất vỏ lon – thùng sơn giống 100% hàng thật, Với số lượng kha khá thì giá cũng rẻ như đi mua lại vỏ thùng cũ. Cách này thì không ai phân biệt được vỏ thùng thật hay giả mà vỏ thùng lại mới đẹp sạch sẽ cho nên hiện giờ phần lớn người ta theo cách này.
Sau đó người ta dùng máy, dùng in lụa, nhãn dán (1 số sản phầm dùng nhãn dán chứ không in lên vỏ thùng) in mã màu, tên màu lên vỏ thùng y như thật.
a. Hàng nhái
– Các xưởng sản xuất , công ty nhỏ đặt tên, thiết kế vỏ thùng giống với sản phẩm thật gây ra nhầm lẫn cho khách hàng.
– Dạng này thì khách hàng chỉ cần quan sát, tìm hiểu kỹ về sản phẩm thì có thể phân biệt được.
b. Mua hóa chất tự sản xuất sơn giả
– Ở dạng này, người làm sơn giả tự mua hóa chất ở các chợ chuyên bán hóa chất về sản xuất sơn giả. Sau đó đóng thùng và bán cho người tiêu dùng.
– Dạng yêu cầu người sản xuất có trình độ tối thiểu để pha chế lại dễ bị phát hiện nhất nên tỷ lệ sơn giả ở dạng này chiếm không nhiều.
– Dạng này dễ bị phát hiện do việc pha chế thủ công (hay chuyên nghiệp hơn là bán tự động )nên chất lượng kém, không bằng sơn thật, ngay cả giữa sơn giả cùng sản xuất một chỗ chất lượng cũng không đồng đều; màu sắc không chính xác giữa các đợt và số lượng màu cũng không đa dạng. Người ta chủ yếu sẽ chọn những màu nào người tiêu dùng thích để sản xuất.
– Tuy nhiên, để phát hiện được thì chỉ khi sử dụng 1 thời gian sau mới xảy ra sự cố. Lúc đó lại phải xác định nguyên nhân rất phức tạp.
c. Sơn rẻ tiền trong vỏ thùng nhãn hiệu xịn
– Tiêu đề đã thể hiện gần như rõ ràng cách thức làm giả. Người sản xuất mua sơn giá rẻ về lấy ruột sang vào các vỏ thùng có nhãn hiệu xịn, dễ bán và dĩ nhiên giá đắt hơn cái ruột nhiều lần.
– Kiểu sản xuất này không yêu cầu kỹ thuật và nhanh chóng, lại khó phát hiện sơn giả hơn một chút nên chiểm tỷ lệ kha khá trong thị trường sơn giả. Tuy nhiên, việc tẩu tán những vỏ thùng sơn rẻ tiền đã lấy ruột, hay việc sang chiết từ thùng sơn nhãn hiệu này sang nhẵn hiệu kia có rủi ro khi bị cơ quan chức năng bắt quả tang cho nên cũng chưa là dạng làm giả nhiều nhất thị trường.
– Để phân biệt sơn giả dạng này thì cũng như dạng trên, chỉ đợi thời gian sau mới biết là sơn kém chất lượng hơn số tiền thực sự mình bỏ ra. Và nó khó phát hiện hơn dạng trên vì thật ra ruột của sơn giả dạng này là sơn thật nhưng chất lượng thấp – giá rẻ của các nhà sản xuất thực sự nên chất lượng tương đối đồng đều , ít xày ra sự cố khi đang thi công nên xác suất phát hiện ngay rất thấp.
– Có thợ có kinh nghiệm hơn thì bảo là sơn xịn mùi sơn nó khác. Nhưng thực ra muốn mùi nào thì người ta chỉ cần mang mùi đó ra chợ hóa chất mua 1 lọ giá 10 nghìn đủ dùng cho hàng trăm thùng sơn.
d. Rút bớt sơn xịn
– Người ta mua sơn thật, và thường ở nhóm hàng cao cấp sau đó rút bớt khối lượng bên trong – thường là 10-15% – sang qua 1 thùng mới. Thế là từ 7-9 thùng người ta có ngay 1 thùng. Có người thắc mắc việc khui 7-9 thùng sơn kia ra sẽ hư vỏ thùng => phải thay hết vỏ thùng? Không hề có việc đó. Người làm giả có các thiết bị tuy đơn sơ nhưng rất hiệu quả để khui thùng nhanh chóng, nhẹ nhàng mà không hề bị 1 dấu vết nào. Do đó, họ chỉ tốn thêm tiền cho 1 vỏ thùng mới.
– Sản xuất sơn giả dạng này thì không cần kỹ thuật, kiến thức gì cả. Lại nhanh chóng, dễ dàng làm hàng loạt.
– Dạng này làm giả an toàn nhất, gần như không bị cơ quan chức năng bắt dù các cơ quan có biết nguồn gốc sơn giả sản xuất tại đâu. Vì mỗi lần người ta khui vài thùng, việc này diễn ra rất nhanh và dù bắt quả tang cũng không thể khép tội họ khui thùng sơn cả !
– Người tiêu dùng gần như hoàn toàn không thể phát hiện được sơn giả dạng này do thực chất nó là sơn thật nhưng thiếu khối lượng mà thôi. Và khối lượng thiếu hụt 10-15% khó mà phân biệt được khi bưng vác bằng tay (thực chất ít có chủ nhà, chủ thầu nào bưng vác !). Đặc biệt hơn khi ngay cả sơn thật đúng dung tích, cùng chủng loại, thì màu này cũng cân nặng khác màu kia.
– Vì 3 lý do trên nên dạng này rất “phát triển”, chiếm phần lớn thị trường. Mà những nơi sản xuất sơn giả dạng này lại thường là các nơi cung cấp sơn lớn nên ít bị nghi ngờ. Ở dạng này, người sản xuất thường bán rẻ qua 2-3 tầng đại lý nữa nên độ phủ và độ sâu xâm nhập thì trường rất lớn.
2. Bột trét tường giả – chủ yếu là làm giả bao bì.
– Việc sản xuất bột trét tường giả rất đơn giản đến không ngờ. Người ta chỉ cần mua bột đá (trắng hay xám tùy nhu cầu) trộn thêm 1 ít xi măng trắng (hay xám) là có thể đóng bao mang đi bán được rồi.
– Bao bì thì làm bằng giấy nên việc sản xuất còn đơn giản, dễ dàng hơn bao bì thùng sơn gấp nhiều lần. Và cũng giống như vậy, không thể phân biệt được.
– Do đặc thù bột đá, lại có xi măng nên hễ trộn nước là trét lên tường sẽ bám dính giống như bột trét thật nên lúc thi công không thể phát hiện được. Chỉ thời gian sau do không có phụ gia, pha chế tỷ lệ không đúng cách, thiếu các hóa chất cần thiết … nên bột không có khả năng chống thấm, bị rạn nứt. Nhưng lúc đó thì lớp sơn bên ngoài đã che khuất rồi. Như vậy là cũng không thể phát hiện được.
-
Vậy làm sao để không bị mua phải hàng giả ?!
Thực tế là người tiêu dùng phải chịu may rủi mà thôi.
Vì người ta thường khuyên tìm đến những đơn vị uy tín, lâu năm nhưng thực tế có cả những đơn vị tầm cỡ rất lớn, dĩ nhiên là đạt tầm cỡ những nhà phân phối lớn nhất nước – nhưng họ vẫn làm, tiêu thụ hàng giả. Và họ vẫn có uy tín, vẫn tồn tại lâu năm là do họ sản xuất theo dạng cuối cùng vừa giới thiệu ở trên.
Và cũng thực tế là có nhiều nhà phân phối – đại lý lớn như vậy vì ham lợi mua lại hàng từ nguồn bên ngoài, không trực tiếp từ nhà sản xuất nên chính bản thân họ bị lừa hoặc họ làm lơ để bị lừa, miễn sao bán ra được nhiều hàng. Cũng có nhiều đại lý làm ăn chân thật, không bán hàng giả nhưng họ không biết đó là hàng giả vì hàng giả có thể được giao bằng chính nhân viên của nhà sản xuất, hay bằng xe của nhà sản xuất (nhưng không phải nguồn đặt hàng từ nhà máy trực tiếp đi ra).
Người có kinh nghiệm một chút thì hay theo phương châm “tiền nào của đó”. Nhưng hiện nay câu tiền nào của đó cũng không còn đúng nữa. Lý do là dù hàng giả, họ vẫn bán tới người tiêu dùng giá ngang ngửa hàng thật. Một số nơi, đại lý mua vào không biết là hàng giả còn bán giá cao hơn mặt bằng chung rồi cắt chiết khấu lại chút ít cho người mua hàng. Còn khi bán cho đại lý, họ luôn bán rẻ hơn giá của các nhà phân phối chân chính dành cho đại lý một chút.